Üniversitemizde “Erken Okuryazarlıktan Okuduğunu Anlamaya Doğru Okuma Süreci” Eğitimi

Üniversitemiz Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Topluluğu tarafından “Erken Okuryazarlıktan Okuduğunu Anlamaya Doğru Okuma Süreci” Eğitimi düzenlendi. Nurettin Topçu Konferans salonunda gerçekleşen programın konuğu Prof. Dr. Tevhide Kargın’dı. Programa akademik ve idari personelimiz ile öğrenciler katıldı.

Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan program, açılış konuşması ile devam etti.

Programın açılış konuşmasını Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Özel Eğitim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Kürşat Öğülmüş yaptı. Doç. Dr. Kürşat Öğülmüş, bu yıl Özel Eğitim Topluluğunun ilk programını yapmaktan dolayı duyduğu mutluluğu dilerek getirerek, Prof. Dr. Tevhide Kargın’a programa teşriflerinde dolayı ve dinleyenlere de katılımlarından dolayı teşekkür etti.

Prof. Dr. Tevhide Kargın, “Erken okuryazarlık; bireylerin erken dönemde formal okuma-yazma öğretimine başlamasından önceki okuma yazmaya ilişkin kazanması beklenen önkoşul bilgi, beceri ve tutumlarının tümüdür.  Okuma yazma bireyin tüm hayatındaki başarısını etkileyen önemli bir beceridir. Yapılan boylamsal çalışmalar öğrencilerin erken okuryazarlık becerileri ile ileriki yıllarda okuma başarıları arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Erken okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasıyla, risk grubunda yer alan çocuklara daha erken dönemde müdahale edilmesini, böylece de daha az sayıda çocuğun öğrenme güçlüğü olarak tanı almasını ve risk grubu içerisinde yer almasını sağlayacağı ileri sürülmektedir. Erken okuryazarlık becerilerine kapsam ve uygulama açısından bakıldığında 0-6 yaşa yani okul öncesi döneme karşılık gelmektedir. Ülkemizdeki formal okuma öğretiminin birinci sınıfta başladığı düşünüldüğünde, çocukların okul öncesi dönemde okumaya temel oluşturan önkoşul becerileri kazanmaları ve birinci sınıfa okuma öğretimine hazır ve erken okuryazarlık becerilerini edinmiş bir şekilde başlamaları önemlidir. Okul öncesi dönem, çocukların çevreleri ile etkileşimleri sonucunda sözel ve yazılı dil ile ilgili ilk deneyimleri kazandıkları, kazanılan bu deneyimlerle de yazılı dil ile sözel dil arasındaki ilişkiyi ilk fark ettikleri dönem olduğu bilinmektedir. Erken okuryazarlık bileşenleri; sözcük bilgisi, ses bilgisel farkındalık, yazı farkındalığı, harf bilgisi, dinlediğini anlamadır.  Sözcük bilgisi, dil becerilerinin ve dolayısıyla da erken okuryazarlığın temelini oluşturan önemli bir beceridir. Okumanın sadece sesletimden ibaret olmadığı ve sesletilen kelimelerin uygun şekilde anlamlandırılması gerektiği düşünüldüğünde, sahip olunan sözcük bilgisinin okuma üzerindeki etkileri daha da açık bir şekilde görülebilmektedir. Dinlediğini anlama, dilin anlamsal ve sözdizimsel yapılarını anlama becerisidir. Dinlediği anlama becerisinin ileriki okuduğunu anlamanın en erken yordayıcılarından biri olduğu vurgulanır.  Sesbilgisel farkındalık, bir dildeki sesleri tanıma, sözcüğü meydana getiren ses birimlerin farkında olma ve sesleri sözcük içerisinde manipüle edebilme becerisidir. Yazı Farkındalığı, yazının işlevi, terimleri ve kuralları hakkındaki farkındalıktır. Yazı farkındalığı, çocukların yazının işlevini, şeklini ve sözel dille ilişkisini anlamlandırması anlamına gelir. Harf Bilgisi, yazı içerisinde harflerin tanınması ve ayırt edilmesidir. Bu bilgi ilerleyen dönemlerde okuyucuların ses-harf ilişkisi kurmasına yardımcı olmaktadır. Kimi zaman bu basamak yazı farkındalığı içerisinde incelense de alanda kullanılan formal araçlarda bu becerinin ayrı bir basamak olarak ele alınması görüşü de benimsenmektedir.  Şu an Türkiye'de okul öncesi düzeyde uygun şekilde formal bir erken okuryazarlık eğitiminin varlığından söz edemiyoruz. Bu tarz bir eğitimin yapılabilmesi için öncelikle standart bir erken okuryazarlık değerlendirme aracının geliştirilmesi, bu sayede çocukların erken dönemde fark edilip erken müdahale programlarının geliştirilmesi ve onların ileriki okul yıllarında karşılaşabilecekleri okuma güçlüklerinin azaltılması gerekmektedir” şeklinde konuştu.

Program, Prof. Dr. Erman Yükseltürk’ün Prof. Dr. Tevhide Kargın’a plaket ve hediye takdiminin ardından toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.